Grobowiec Tutanchamona- odkrycia starożytnego Egiptu cz. 1

W roku 1922 miało miejsce odkrycie grobowca Tutanchamona- jednego z najbardziej dziś znanych faraonów egipskich. Wtedy było światową sensacją, ludzie przeżywali to podobnie jak lot na Księżyc w 1969 roku. Faktycznie, jest co podziwiać. Znaleziona szczerozłota pośmiertna maska młodego faraona, tajemnicza klątwa, a także fakt, że mumia Tutanchamona jest jedyną, która nie odbyła wędrówki między miejscami swego spoczynku (tak jak na przykład ciało Totmesa I. Zaczęło się na Dolinie Królów, a skończyło na Muzeum Egipskim w Kairze¹.) robią niemałe wrażenie na współczesnym człowieku. A co wiemy o samym odkryciu?

Garść dat i faktów: Jak odkryto grobowiec?
 

Autorami odkrycia byli Howard Carter i lord Carnarvor¹. Obaj od początku byli przekonani o tym, że grobowiec tego faraona znajduje się właśnie w Dolinie Królów. Pewność ta bazowała na kilku artefaktach z imieniem Tutenchamona znalezionych przez różnych naukowców². Prace wykopaliskowe były dużym finansowym ryzykiem dla Cartera, mimo to wraz ze swoim pomocnikiem rozpoczął poszukiwania. Można powiedzieć, że ich praca zaczęła dawać efekty dopiero 4 listopada 1922 roku, kiedy to odkryli stopień będący, jak się później okazało, częścią schodów prowadzących do drzwi. Kolejnym przełomem był 26 dzień tego miesiąca- wtedy to dotarto do drugich drzwi. Były one bramą do czegoś w rodzaju przedsionka, gdzie znajdowały się KOLEJNE, trzecie już drzwi. 16 lutego 1923 roku³ badacze w końcu ujrzeli miejsce pochówku Tutanchamona.

Jak egipcjanie zadbali o życie Tutanchamona w zaświatach?
 

Początkowo grób wykuty w skale Doliny Królów nie miał należeć do młodego faraona. Tutanchamon zmarł w bardzo młodym wieku i najprawdopodobniej królewski grobowiec przeznaczony dla niego wciąż był wtedy w budowie. Postanowiono więc wykorzystać inny obiekt. Prace wykończeniowe były wykonywane w dużym pośpiechu, a samo miejsce spoczynku zalicza się do najmniejszych grobowców w Dolinie Królów. Mimo to zostało w nim umieszczone wszystko to, co mogło być faraonowi w życiu na tamtym świecie.

Prosta, wręcz symboliczna konstrukcja grobowca znacznie kontrastuje z ilością i znaczeniem przedmiotów w nim umieszczonych. W samym przedsionku znajdowało się ponad 3500 przedmiotów, których sklasyfikowanie zajęło naukowcom aż pięćdziesiąt dni. Kuferki, kufry na szaty, tron, złocone rydwany, liczne posągi, stołki, broń i wiele innych stanowiło wyposażenie grobowca. Były tam też rytualne łoża- ich zadaniem było odnowienie duszy zmarłego. Druga komora wykorzystana była jako magazyn żywności, gdzie w pojemnikach z białego drewna przechowywane było jedzenie.

Komora grobowa była bogato ozdobiona naściennymi malowidłami. Znajdowały się w niej cztery włożone w siebie skrzynie z pozłacanego drewna. Wewnątrz znaleziono kwarcytowy sarkofag, w którym to umieszczono trzy trumny ze złotej blachy w formie figury faraona⁴. W najmniejszej z nich znajdowała się mumia Tutanchamona. Twarz zmumifikowanego ciała zdobiła szczerozłota maska, misternie wykonana specjalnie dla tego faraona. 

Kto był tam przed Carterem?

Już w trakcie oglądania drzwi do korytarza zauważono dowody włamania. To samo stwierdzono przy drzwiach do przedsionka, a w nim dostrzeżono pewne, aczkolwiek niewielkie zniszczenia spowodowane działalnością rabusiów. Co ciekawe nie weszli oni do samej komory grobowej. Włamanie najprawdopodobniej miało miejsce kilkadziesiąt lat po zgonie faraona. Nowsze dane podają, że włamano się tam przynajmniej dwa razy⁴. Nie wiadomo czy rabusiów dosięgnęła tzw. Klątwa Tutanchamona. Jest to teoria tłumacząca serię zgonów osób związanych z odkryciem grobowca zapoczątkowana śmiercią lorda Carnavorna. Klątwa jest rzekomo karą za zakłócenie spoczynku egipskiego władcy. Prasa podawała ponad dwadzieścia nazwisk osób, które miały umrzeć po przeprowadzeniu wykopalisk, lecz Howard Carter wyjaśnił, że część z nich nie miała nic wspólnego z odkryciem grobowca⁵.

Dzięki temu odkryciu historycy mogli dowiedzieć się jak traktowany był Tutanchamon przez egipcjan. Mimo, że był on jednym z najmłodszych i mało znaczących faraonów (paradoksalnie to właśnie z czasów panowania Tutanchamona pochodzi najwięcej informacji jakie posiadamy o starożytnym Egipcie) został niezwykle uhonorowany przez swoich poddanych. W grobowcu znaleziono też wiele przedmiotów, które pomogły dokładniej opisać np. malarstwo i rzemiosło starożytnego Egiptu. Także na podstawie badań mumii Tutanchamona (najmniej zniszczonej spośród wszystkich z Doliny Królów) można było dowiedzieć się wiele o procesie mumifikacji. 

~~*~~*~~*~~

PRZYPISY:

¹ Niektóre źródła podają nazwisko tylko Cartera.

² Myśl zaczerpnięta z: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grobowiec_Tutanchamona#Odkrycie wersy: 3-4

³ Data według dzienników Cartera- http://web.archive.org/web/20070407035547/http://www.ashmolean.museum/gri/4sea1no2.html

⁴ Myśl zaczerpnięta z: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grobowiec_Tutanchamona#Kradzie.C5.BCe

⁵ Myśl zaczerpnięta z: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grobowiec_Tutanchamona#Kl.C4.85twa_Tutanchamona

Źródła znajdują się w planie badawczym. Zdjęcia pochodzą z artykułów źródłowych.

Zadania z kategorii A

Przypomnienie o terminach najbliższych prac z kategorii A:

Agata- osiągnięcia starożytnej Mezopotamii- do 01.10
Ala- osiągnięcia starożytnego Egiptu- do 01.10
Olga- odkrycia archeologiczne z Egiptu- do 01.10
Oliwia- odkrycia archeologiczne z Mezopotamii
Natalia- rola cywilizacji Mezopotamii w dziejach ludzkości- do 01.10
Iga- rola cywilizacji Egiptu w dziejach ludzkości- do 01.10

Pamiętajcie dodawaniu odpowiednich etykiet oraz przypisów (jeśli zajdzie taka konieczność). Wszystkie szczegóły dotyczące poszczególnych prac znajdziecie w poprzednim poście z planem badawczym.